PORADY EKSPERTÓW

MIĘCZAK ZAKAŹNY

DEFINICJA:

Mięczak zakaźny jest infekcją wirusową skóry, wywoływaną przez wirusa z rodziny Pokswirusów.

1 - MIĘCZAK ZAKAŹNY, ZARAŹLIWA INFEKCJA

Występujący najczęściej u dzieci w wieku od 2 do 10 lat mięczak zakaźny przenoszony jest przez kontakt bezpośredni lub zanieczyszczone przedmioty (ręczniki, gąbki do kąpieli, zwłaszcza na basenie itp.). U dorosłych mięczak zakaźny może być przenoszony drogą płciową. W tym przypadku należy przeprowadzić badania w poszukiwaniu innych chorób przenoszonych drogą płciową.

Rozprzestrzenianie guzków odbywa się poprzez samorozsiewanie (np. przez rozdrapywanie) czy poprzez golenie u dorosłych. Ciepłe i wilgotne środowisko sprzyja rozprzestrzenianiu się infekcji.

Okres inkubacji wynosi od 2 tygodni do 6 miesięcy.

2 - ASPEKT KLINICZNY

Guzki mięczaka zakaźnego są niewielkie, twarde, półkoliste w kolorze ciała o średnicy od 1 do 5 mm, z wgłębieniem na środku.

Bardzo charakterystyczne jest centralne wgłębienie, z którego po naciśnięciu wydobywa się biała, perłowata substancja.

Zmiany mogą występować pojedynczo lub w skupiskach, w różnych miejscach na skórze.

Najczęściej zlokalizowane są na twarzy, powiekach, szyi, tułowiu, ramionach, pośladkach, udach.

U dorosłych można je znaleźć na łonie, genitaliach, pośladkach i wewnętrznych stronach ud. W przeciwieństwie do brodawek, rzadko występują na błonie śluzowej.

Aspekt kliniczny jest na ogół bardzo charakterystyczny, co pozwala na ich łatwą identyfikację. Badanie histopatologiczne wymagane jest tylko dla sporadycznych, dużych, niesymetrycznych i wysoce zapalnych zmian.

3 - ZRÓŻNICOWANA DIAGNOSTYKA

OSPA WIETRZNA
We wczesnych stadiach choroby mikropęcherzyki mogą przypominać grudki mięczaka zakaźnego, chociaż szybko przechodzą w swędzące krosty. Istnieją również objawy ogólne.
BRODAWKI
Małe, płaskie grudki występujące głównie na twarzy, szyi, klatce piersiowej, tylnej stronie rąk, bez zagłębień.
BRODAWCZAK
Nitkowate, wirusowe zmiany skórne, często występujące na twarzy (broda i powieki).
GRUCZOLAK ŁOJOWY
Duża liczba małych guzków, od wielkości ziarna prosa do wielkości ziarna ciecierzycy, występującego wokół nosa i jamy ustnej. Gruczolaki te pojawiają się w późnym dzieciństwie, często rodzinnie.
BRODAWKI SZYSZKOWATE
Małe wykwity o wielkości kilku milimetrów, podobne w fakturze do brodawek skóry. Znajdują się na skórze i/lub błonach śluzowych, czasami tworzą niewielkie, różowe lub brązowe bulwy.
WŁÓKNIAK WISZĄCY
Łagodne nitkowate lub wiszące zmiany skórne.

4 - LECZENIE MIĘCZAKA ZAKAŹNEGO

  • Bez leczenia
Ustępuje zazwyczaj w ciągu od 6 miesięcy do 2 lat
lub
  • Zabiegi fizyczne i lecznicze
5% lub 10% roztwór wodorotlenku potasu
Wykazano skuteczność do miejscowego stosowania na guzki mięczaka zakaźnego
Łyżeczkowanie
Najczęstszym zabiegiem jest prawdopodobnie wycięcie brodawek za pomocą łyżeczki, chociaż zabieg ten jest nieco bolesny. Łyżeczkowanie polega na użyciu małego i bardzo precyzyjnego (w profesjonalnych rękach) sterylnego skalpela, aby usunąć tylko zakażoną skórę.
Krioterapia
Polega na zamrożeniu zmian azotem, ale jest dość bolesna.
Elektrokoagulacja
Niszczenie zmian za pomocą prądu elektrycznego. Leczenie to może pozostawić jednak blizny.
Inne
Miejscowe stosowanie kremów na bazie retinoidów lub substancji żrących może być zalecane w rzadkich przypadkach.

5 - JAK UNIKNĄĆ ZARAŻENIA MIĘCZAKIEM ZAKAŹNYM

- Tymczasowo uniemożliwić dzieciom kąpiele z innymi, zrezygnować z zajęć na basenie lub z uprawiania sportów kontaktowych.
- Unikać dzielenia ręczników kąpielowych z zakażonymi pacjentami.
- Unikać drapania/rozdrapywania guzków, ponieważ ułatwia to rozprzestrzenianie się zakażenia.
- Unikać kontaktów seksualnych przy zakażeniu mięczakiem.
- Rozwój zakażenia mięczakiem może trwać od 2 do 3 miesięcy, chociaż objawy mogą wystąpić w ciągu mniej niż jednego tygodnia lub dopiero po 6 miesiącach.
W razie wątpliwości należy skontaktować się z lekarzem.

6 - FAQ

Czy zakażenie Molluscum Contagiosum dotyczy tylko dzieci?
Nie, dorośli również mogą zarazić się mięczakiem zakaźnym. Zakażenie zazwyczaj przenoszone jest drogą płciową.
Czy istnieje kilka sposobów zakażenia?
Tak:
- przez kontakt bezpośredni
  • od osoby zakażonej do osoby zdrowej
  • samozakażenie – z jednej części ciała na drugą
- przez kontakt pośredni
  • podczas używania np. ręcznika należącego do osoby zakażonej
Zakażenie następuje poprzez przypadkowy kontakt. Ponadto, okres inkubacji choroby wynosi od kilku tygodni, a guzki nie pojawiają się natychmiast, więc osoba zakażona może zarażać innych, nie wiedząc o tym.
Czy zakażenie mięczakiem zakaźnym może wyleczyć się samoczynnie?
Tak, jeżeli guzki nie zostaną poddane leczeniu, mogą wyleczyć się samoczynnie: guzek staje się czerwony, a następnie w końcu zanika. Jednak zaleca się leczenie, aby uniknąć przenoszenia infekcji.
Czy jest to choroba powszechna?
Jest to dość częsta choroba, która według badań dotyka od 2 do 8% populacji i od 30 lat ilość zakażeń wzrasta.

7 - LITERATURA

  • T. Jansen, R. Romiti – Evaluation of the efficacy and tolerability of 5% Potassium Hydroxide Solution in the treatment of Molluscum contagiosum in Childhood – Clinic of Dermatology – Sao Paulo – Brazil – Akt Dermatol – 2007
  • R. Romiti, M.D. – Treatment of Molluscum contagiosum with Potassium Hydroxide: A clinical Approach in 35 children – Departement of Dermatology – Sao Paulo – Brazil – Pediatric Dermatology – 1999